In dit imkerhaal:
- Waarom bijen en vlinders het zo moeilijk hebben
- Wat de afname van biodiversiteit voor een invloed heeft op de wintersterfte van honingbijen
- Waarom je bloemenweides aan moet leggen
- Welk bloemenmengsel je het beste zaaien kunt
- Antwoorden op veelgestelde vragen over het inzaaien van wilde bloemen
- Alles over de nieuwe premium bloemenzaden van ReNatura®
- Over inheemse bloemenmengsels
Ja, het voorjaar laat zich meer en meer gelden. De zon schijnt volop, de vogels beginnen te fluiten, bladknoppen zwellen en je ziet steeds meer insecten tevoorschijn komen. De vroege voorjaarsbloeiers zoals wilgen en prunussen staan volop in bloei. Overdag is het hier een gezoem en gefladder van insecten, een lust voor het oog! Maar terwijl er in het voorjaar voldoende bloemen voor de insecten beschikbaar zijn, is het nog maar helemaal de vraag of dit komende zomer nog steedse het geval is…
Want in de afgelopen 50 jaar is door intensivering van de landbouw en de verstening van tuinen de spoeling van bloemen dun geworden in de zomer. Het aantal, en vooral het aantal soorten, van zomerbloemen is enorm afgenomen. De ouderen onder ons zullen zich vast nog wel de kruidige weilanden met vele bloemen erin herinneren.
Deze afname van biodiversiteit is medeverantwoordelijk voor het verdwijnen van vele (soorten) bijen en andere insecten. Het is de hoogste tijd om het tij te keren, vinden wij! Maar dat blijkt lastiger gedaan dan gezegd. Want de biodiversiteit weer terug brengen naar het oude niveau, is iets wat we met z’n allen moeten doen. Daarom willen we je in deze imkersblog het een ander uitleggen. Lees hoe we samen, dus met z’n allen, onze oude bloemenweides weer terug kunnen krijgen.
Waarom bijen en vlinders het zo moeilijk hebben
Allereerst een korte uitleg van waarom het zo ontzettend belangrijk is om insecten als bijen en vlinders een handje te helpen. Want, naar onze bescheiden mening, doen we pas echt ons best als we geloven in waar we mee bezig zijn.
Om te beginnen: er zijn in Nederland meer dan 20.000 soorten insecten. Een flink deel hiervan is afhankelijk van de aanwezigheid van bloemen en planten. In het bijzonder wel de 358 unieke soorten bijen, de 30 soorten hommels en de honderden soorten (nacht)vlinders. Want stuk voor stuk zijn deze insecten afhankelijk van de nectar en/of stuifmeel dat bloemen in de Nederlandse natuur produceren.
De bloemen hebben deze insecten eigenlijk net zo hard nodig als de insecten de bloem: door het overbrengen van stuifmeel van de ene naar de andere bloem zorgen de insecten voor bestuiving, waardoor bloemen zaad kunnen maken en voortplanten. Zo houden bloemen en insecten elkaar in evenwicht.
Iedere bloemensoort heeft zijn eigen bestuivende insect
Veel bloemen bloeien maar een korte periode in het jaar, en hebben een typische bestuiver. Dit betekend dat een specifieke hommel-, bij- of vlindersoort van deze bloem nectar en stuifmeel verzameld en dus voor bestuiving zorgt. Denk bijvoorbeeld aan de knautiabij, die vooral afhankelijk is van de knautia (beemdkroon) en vice-versa.
Het is dus logisch als een van de 2 schakels wegvalt dat de andere partij het dan ook lastig gaat krijgen. Nu is het zo dat er in Nederland nog relatief best veel bloeiende bloemen zijn, maar helaas is het aantal soorten dat voor veel insecten zo belangrijk is juist sterk afgenomen.
De periode van de bloei van wilde bloemen
Een ander probleem is de periode waarin de wilde bloemen bloeien. Want daar waar solitaire bijensoorten maar een korte periode van het jaar actief zijn, zijn honingbijen en hommels het hele jaar door bezig met het bouwen van een gezonde kolonie. Er moet dus een jaar rond voldoende aanbod van nectar en stuifmeel zijn.
En daar zit ‘m de kneep. In bepaalde tijden van het jaar, zoals in het voorjaar, is er voor veel insecten best veel te halen. Maar in de periodes half mei tot half juni en half juli tot half augustus is schraalhans meestentijds keukenmeester. Hoe dit komt?
In vroeger dagen foerageerde hommels en bijen in de zomermaanden vaak op veldjes met boekweit en op allerlei bloeiende planten die van nature aanwezig waren in de weides waar de koeien graasden. Maar anno 2022 zorgen de meeste boeren dat een weiland voor 99% uit gras bestaat om zo een maximale opbrengst van melk en vlees te verkrijgen.
Ook boekweit is een vrijwel verdwenen gewas vanwege de lage economische opbrengsten. Door de verdwijning van al die bloemen gebeurt het regelmatig dat er letterlijk kolonies van honingbijen en hommels verhongeren in die schrale zomerperiodes. Maar de gevolgen strekken verder dan de directe bijensterfte: ook de verdwijnziekte in de wintermaanden heeft te maken met voedseltekort in de zomermaanden…
Verdwijnziekte honingbijen door voedseltekort
Honingbijen overwinteren als kolonie. Dit betekent dat er speciale winterbijen gevormd worden die extra lang leven en de winter overbruggen. Deze bijen worden ‘gemaakt’ in de zomer, en wel in de periode juli – augustus. Dit is juist een periode dat er in onze huidige ecologische situatie relatief weinig in bloei staat.
Om deze longlife winterbijen groot te kunnen brengen hebben honingbijen ruim voldoende en goed gevarieerd stuifmeel nodig. Hiervan maken bijen gezonde voeding voor de baby bijen (larven) die geboren worden. Belangrijk is dus dat bijen dit stuifmeel van veel verschillende bloemen verzamelen, omdat het stuifmeel van iedere bloem weer een andere samenstelling heeft.
Een bijenvolk: een machtig organisme dat tegelijk ook zóó kwetsbaar is!
— Imker Gerard
Je kunt het wel een beetje vergelijken met onze eigen voedselbehoefte: wij hebben ook alle vitaminen en mineralen nodig voor een goede groei en gezonde weerstand. Krijgen wij alle voedingsstoffen binnen, maar structureel geen vitamine C, zal het met onze gezondheid niet goed gaan.
Als de bijen in de maanden juli – augustus dus onvoldoende gevarieerd stuifmeel kunnen verzamelen, zorgt dit er dus voor dat de geboren winterbijen ondervoed worden grootgebracht en niet vitaal genoeg zijn om de winter te overbruggen. Het gevolg: in het voorjaar is de bijenkast leeg!
Het belang van bloemenweides voor bijen en vlinders
Je begrijpt dus wel dat al deze nuttige bijen en vlinders een heel jaar rond rijk bloeiende bloemenweiden met de juiste bloemensoorten beschikbaar moeten hebben om in leven te kunnen blijven. Vast staat dat er anno 2022 veel van de oorspronkelijke essentiële bloemensoorten niet of veel te weinig meer voorkomen in de Nederlandse natuur.
Gelukkig is er wel steeds meer bewustwording dat de natuur in balans hoort te zijn en dat we insecten ook gewoon keihard nodig hebben voor onze voedselvoorziening. Daarom worden er steeds meer initiatieven gestart om wilde bloemen terug te zaaien in speciale bloemenweides voor insecten als bijen en vlinders.
Inheemse bloemenmengsels kopen
Er zijn veel verschillende kant- en klare bloemenmengsel in de omloop. Een tendens van de laatste jaren is dat er steeds vaker gevraagd wordt naar inheemse mengsels.
In onze optiek is dit echter niet altijd verstandig. Want door de verandering van het klimaat, die niet te ontkennen is, hoort daar onlosmakelijk ook een verschuiving van vegetatie bij. Nu kunnen we wachten tot de natuur dit doet, maar verstandiger is het om dit een handje te helpen!
Want je ziet nu al dat bijen het moeilijker krijgen doordat er in het late najaar nauwelijks aanbod van inheemse planten is, terwijl de temperaturen dan nog zo hoog zijn dat bijen actief blijven.
Wij pleiten daarom voor een combinatie van inheemse bloemensoorten die toekomstbestendig zijn aangevuld met wat andere soorten die langer of later bloeien en tevens goed bij ons klimaat passen. Vanzelfsprekend mogen dit geen invasieve exoten zijn de andere vegetatie onderdrukken.
Welk bloemenmengsel inzaaien?
Het is moeilijk om te bepalen welk bloemenmengsel je moet kiezen. Als je al eens rond hebt gekeken, is de kans groot dat je al snel door de bomen het bos niet meer zag. Bloemenmengsels zijn er in allerlei soorten en maten!
Omdat er veel vraag naar is zijn er allerlei bedrijfjes die een graantje mee willen pikken. Vaak maken dit soort bedrijfjes mengsels van goedkope zaden. De vraag is echter hoe zinvol het is om zulke mengsels te zaaien: vaak bloeit het wel maar is de nectar en stuifmeel afgifte van die bloemen maar gering. Ook missen deze bloemenmixen vaak belangrijke componenten voor specifieke bijensoorten.
Bijenmengsel of vlindermengsel kopen?
Rest de vraag welk bijenmengsel of vlindermengsel je dan wel het beste kunt kopen. In onze webwinkel vind je een beperkt assortiment bloemenmengsels die allemaal afgestemd zijn op een unieke situatie.
We hebben speciale bloemenmengsels voor bijen, voor vlinders, voor vogels en kleine zoogdieren. Bij ons kan je bloemezaden kopen die verpakt zijn in handige hersluitbare kleinverpakkingen vanaf 5 vierkante meter!
Veelgestelde vragen over het zaaien van wilde bloemen in een bloemenweide.
Om te bepalen welk bloemenmengsel je moet zaaien moet je je afvragen wat je er mee wilt bereiken. Een mengsel voor honingbijen is is bijvoorbeeld weer anders dan een mengsel voor vlinders. Verder is het belangrijk om rekening te houden met de grondsoort waar je op zaait en hoe hoog het mengsel wordt.
De meeste bloemenmengsels met wilde bloemen kan je het beste in het voorjaar zaaien vanaf half april to begin juni. Zaai wilde bloemen zodra de periodes met nachtvorst voorbij zijn. Als je het zaad na de ijsheiligen zaait zit je over het algemeen safe en kies je een mooi moment.
Wilde bloemen zaai je met de hand of met hulp van een zaaikar nadat je de grond op de juiste wijze zaaiklaar hebt gemaakt. Het is heel belangrijk om het bloemenzaad om een goede manier te zaaien, aangezien het de basis is voor een goede bloemenweide. Lees hier de uitgebreide beschrijving hoe je wilde bloemen zaaien moet.
Een bloemenmengsels zaaien doe je vooral om de biodiversiteit te verbeteren. Zo krijgen bijen, vlinders, vogels en zoogdieren een beter habitat en voedselaanbod. Daarnaast zorgt het zaaien van een bloemenmengsel voor een prachtige bloemenweide waardoor de omgeving nog fleuriger wordt.
Hoe lang wilde bloemen bloeien is afhankelijk per bloemensoort. Maar vrijwel alle bloemenmengsels die je bij ons kunt bestellen bloeien na 3 a 4 weken vanaf het zaaien en stoppen niet met bloeien tot he de eerste keer vriest.
Het verschil tussen een bijenmengsel en een vlinder mengsel is vooral de samenstelling van de soorten in het bloemenmengsel. Vlinders gebruiken vaak toch weer net iets andere bloemensoorten dan bijen en hommels, hoewel er ook een deel overlap is. Sommige bloemensoorten zitten dus zowel in het bijenmengsel als in het vlindermengsel.
Ja zeker, alle kleine beetjes helpen. We hebben in ons assortiment een speciale balkon & terras mix met wilde bloemen die je goed in potten en bakken kunt zaaien. Deze bloemenmix kan goed tegen drogere omstandigheden en wordt niet zo heel erg hoog. Bovendien kan je er regelmatig prachtige snijbloemen vanaf halen!
Jazeker, standaard kan je bij ons bloemenmengsels kopen in verpakkingen tot 600 vierkante meter. Is jouw weide aanzienlijk groter? Neem dan contact met ons op, ook dan kunnen we iets voor je betekenen!
Nieuw: bloemenzaden van ReNatura kopen
Sinds kort kan je bij ons ook bloemenmixen van ReNatura® kopen. Maar wat is dit precies voor een bedrijf en wat zijn de voordelen van hun bloemenmengsels met wilde bloemen?
ReNatura® is een onderdeel van het Duitse bedrijf Feldsaaten Freudenberger. Dit bedrijf houdt zich al meer dan 70 jaar bezig met het produceren en verhandelen van zaden voor vergroening en het maken van natuurlijke bloeigebieden. Met honderden bloemen- en kruidensoorten in het assortiment is het dan ook niet moeilijk om prachtige bloeiende bloemenmengsels te maken voor verschillende toepassingen!
Al jarenlang produceert Feldsaaten Freudenberger allerlei bloemen en kruidenmengsels die onder andere gebruikt worden als belangrijk onderdeel van het bodembeheer in de duurzame landbouw. Het spreekt dan ook voor zich dat de zaden zo veel mogelijk op een natuurlijke en biologische manier geproduceerd worden.
Omdat naast boeren en landbouwers ook steeds meer particulieren bij willen dragen aan een grotere biodiversiteit, is er steeds vraag naar kleinverpakkingen met bloemenmengels, om zo bijen, vlindersen andere insecten te ondersteunen. Om aan die vraag te voldoen is het merk ReNatura® ontstaan. Letterlijk vertaald betekend het: ‘terug naar de natuur’. En dat is nu juist de doelstelling van ReNatura®. Want wat is er nu mooier dan het niveau van de flora en fauna weer terug te krijgen op het niveau van 100 jaar geleden?
Om aan die doelstelling te werken, zijn er unieke bloemenmengsels samengesteld, met allemaal een eigen unieke eigenschap. Zo zijn er mengsels speciaal voor bijen, voor vlinders, vogels, enz.
Daarnaast is er bij het ontwikkelen ook rekening gehouden met specifieke omstandigheden zoals klimaat en bodemgesteldheid. Zo zijn er bijvoorbeeld ook bloemenmengsels samengesteld voor verschillende regio’s in Nederland, zoals noord – en west Nederland, midden Nederland en zuid Nederland.
Omdat niet iedere particulier (veel) grond beschikbaar heeft, zijn er ook bloemenmengsels beschikbaar voor hele kleine oppervlakten. Zo heeft ReNatura® een speciale balkonmix voor slechts 5 vierkante meter in het assortiment. En heb je een plat dak waar je niet zo veel meer doet? Overweeg dan eens om er een groen dak van te maken met het speciale dakvergroenings mengsel! Zo zie je maar: met kan iedereen zijn steentje bijdragen aan een betere biodiversiteit!
De bloemenmengsel van ReNatura® zijn verpakt handige hersuitbare verpakkingen, die een kiemremmende werking hebben. Dus als je niet alles in een keer zaaien kunt, kan je de rest gewoon bewaren voor een volgende ronde. Daarnaast zijn veel bloemenmengsel voorzien van een uitzaaihulp, waardoor ze zaden beter te verdelen zijn voor een optimaal gezaaide bloemenweide!
Een overzicht van de nieuwste bloemenmengsels in ons assortiment
-
Product in de uitverkoop
PROgreen ‘Wilde Bloemen’ professional seedsPROGREEN bloemenmengsel zaden zijn geschikt voor professionele toepassingen. Extra lang en rijk…Vanaf: €3,25 -
Dakbegroeiing met bloemen – Zeer exclusieve zadenDit exclusieve bloemenmengsel voor op jouw groene dak van ReNatura ® is een onderhoudsarm…€46,50 -
Graskruidenmengsel ‘Kleine dieren’Dit natuurlijke gras- kruidenmengsel ‘kleine zoogdieren’ van ReNatura ® is een ideaal mengsel…€12,95 -
Witte klaver groenbemester van ReNatura ®Witte klaver is een populair gewas dat vaak in combinatie met grassen…€11,95 -
Serradella Groenbemester van ReNatura ®Serradella tere heeft roze bloemen met een enorme aantrekkingskracht op nuttige insecten…€11,95 -
Gele mosterd zaad – Groenbemester ReNatura ®De gele mosterd van ReNatura ® is een klassieke groenbemester. Het ontkiemt zeer snel, bedekt…€11,95 -
Blauwe lupine zaden – Groenbemester ReNatura ®De blauwe lupine is een diepgewortelde peulvrucht die geschikt is voor zowel…€11,95 -
Inheems bloemenmengsel ‘Zuid Nederland’Dit inheemse bloemenmengsel ”Zuid Nederland’ is een bloemenmengsel dat speciaal is samengesteld…€19,95 -
Inheems bloemenmengsel ‘Midden & Oost’Dit inheemse bloemenmengsel ‘Midden & Oost’ is een bloemenmengsel dat speciaal is…€19,95 -
Inheems bloemenmengsel ‘Noord & West’Dit inheemse bloemenmengsel ‘Noord & West’ is een bloemenmengsel dat speciaal is…€19,95 -
ReNatura® mengsel ‘Natuurlijke Snijbloemen’ReNatura ® Wilde bloemen zaaien zorgt voor een stukje kleurrijke wildernis in jouw tuin. Dit…€12,95 -
Natuurlijk gras- kruidenmengselDe natuurlijke weide van ReNatura ® is een mengsel van verschillende ecologisch waardevolle gras-…€16,95 -
ReNatura® Bloemenmengsel ‘Doorzaaien’Met ReNatura ® Bloemen Doorzaaien tover je bestaande weiden eenvoudig om in bloeiende velden!…€12,95 -
Product in de uitverkoop
ReNatura® Natuurlijke BloemenweideDe ReNatura ® bloemenweide is een mengsel van ca. 80 soorten hoogwaardige zaden van…Oorspronkelijke prijs was: €12,95.€9,95Huidige prijs is: €9,95. -
Product in de uitverkoop
ReNatura® Vlindermengsel ‘Vlinderoase’De vlinderoase ReNatura ® bevat meer dan 60 nectarrijke bloeiende planten, die een populaire…Oorspronkelijke prijs was: €12,95.€9,95Huidige prijs is: €9,95. -
Product in de uitverkoop
ReNatura® BijenmengselDe ReNatura ® bijenweide bevat ca. 40 bloeiende en bloeiende planten, met een onweerstaanbare aantrekkingskracht…Oorspronkelijke prijs was: €12,95.€9,95Huidige prijs is: €9,95. -
Product in de uitverkoop
Zaadpakket – 3 soorten bijenmengselsVan onze 3 bloemzaadmengels hebben we voor jou dit voordeelpakket samengesteld. Met…Oorspronkelijke prijs was: €7,15.€6,50Huidige prijs is: €6,50. -
Product in de uitverkoop
Bijenmengsel (Tübinger) wilde bloemenHet Tübinger mengsel is een zeer bekend bloemzaadmengsel, geschikt voor diverse bijen-…Vanaf: €1,65 -
Product in de uitverkoop
Bijenmengsel ‘Special HONINGonline’Dit bijenmengsel is een zeer rijk bloeiend bloemenmengsel, geschikt is voor diverse…Vanaf: €2,25
